Kişiler Arası Psikoterapi Nedir?

Kişiler arası psikoterapi, zaman ve semptom sınırlaması olan psikoterapi yöntemidir. Myrna Weissman ve Gerald Klerman tarafından geliştirilmiştir. Bu teknik, kişilerde psikotik olmayan, tek kutuplu depresyonun tedavi edilmesi için kullanılır.

Ayrıca; aşırı yeme bozukluğunun, bulimia hastalığının, bipolar bozukluğun, ergen sorunlarının ve travma sonrası stres bozukluğunun tedavisinde de tercih edilir.

Kişiler Arası Psikoterapi

Kişiler arası psikoterapi, depresyona sebebiyet veren 4 farklı ‘problem alanı’ olduğunu kabul eder. Bunlar; kişilere bağlanmada zorluk, rol geçişleri, kişiler arası anlaşmazlık, üzüntü şeklinde sıralanır.

Kişilik faktörleri depresyonda önemli bir yere sahiptir. Fakat bu yöntem kişiliğin köklü yönlerine odaklanmaz.

Klerman, depresyonu kişiler arası psikoterapi bağlamında kavramsallaştırmış ve bunu yaparken hastaya teşhisin tıbbi bir model çerçevesinde konulması gerektiğini belirtmiştir. Devamındaysa depresyon eğitiminin gerekliliğine vurgu yapmıştır.

Ona göre depresyon, ülser veya pnömoni gibi bir rahatsızlıktır. Bu hastalık kişinin başarısızlığı veya hatası değildir.

Kişiler arası psikoterapi, bireylerin diğer kişilerle ilişki kurma yöntemlerini geliştirmeyi amaçlar. Böylece kişiler arası işleyişi ve mevcut semptomları iyileştirir. Burada duygulanım dilinin önemi büyüktür. Kişiler arası terapinin özünü; duygulanımın sözlü olarak mı sözsüz olarak mı nakledildiği oluşturur.

Kişiler Arası Psikoterapi Nasıl İşler?

Terapist son derece aktiftir. Çeşitli yorumlar yapar ve sorular sorar. Yönlendiricidir fakat danışana kesinlikle kuralcı davranmaz. Ergenlerde 12, yetişkinlerde ise 16 seans uygulama yapılması önerilir.

Bu psikoterapi yönteminin kabul ettiği problem sahaları şunlardır:

• Kişiler arası ilişki yetersizliği (Sosyal izolasyona, ilişkiyi başlatma veya devam ettirme hususunda güçlüğe sebep olan yetersizlikler)
• Rol geçiş halleri (İşsiz kalmak, üniversiteye başlamak, aileden birinin önemli bir hastalığa yakalanması, yeni bir bebeğin dünyaya gelmesi, başka bir eve taşınmak, askere gitmek, boşanmak vb.)
• İş arkadaşlarıyla, yaşıtlarıyla, arkadaşlarıyla, aile üyeleriyle aleni veya gizli uyuşmazlık
• Yas (Sevilen birinin veya evcil hayvanın ölmesi gibi nedenlere bağlı olabilir.)

Kişiler Arası Psikoterapi Teknikleri Nelerdir?

Danışanlarda çeşitli sorunlar bulunabilir. Fakat terapi düzenlenirken hedef olarak 1 veya  2 problem sahası belirlenir. Yaşanılan sıkıntılı dönemin atlatılabilmesi için hastanın yaşamında var olan tüm kişiler arası sorunlara yönelmek gerekmez.

Bu psikoterapi tekniğinde sınırlı bir süreç söz konusudur. Yapılacak ilk şey tedavinin uzunluğunu tespit etmektir. Birbirini izleyen pek çok olguda 12-16 haftalık seansların yeterli olduğu söylenebilir.

Bu şekilde bir hedef tayin etmek iyimserlik sağlar.

Depresyonun ve diğer ruhsal bozuklukların tedavi edilmesinde sorunu tetikleyici semptomlara odaklanılır. Hastanın hayatında var olan kişiler arası sorunlara değinilir. Tüm bunlar kişiler arası psikoterapi yönteminin dinamik ve psikanalitik psikoterapilerden ayrılmasını sağlar.

Danışanın yaşamakta olduğu psikolojik problemler içsel bir çatışmanın belirtisi veya sonucu olarak kabul edilmez. Danışan kişinin direkt olarak; kaygılarına, hayal kırıklıklarına, arzularına ve mevcut anlaşmazlıklarına odaklanılır.

Bilinç ve ön bilinç, bu terapinin ağırlıklı çalışma seviyeleridir.

Bilişsel davranışçı terapi de yine kişiler arası psikoterapi gibi zaman sınırlamalıdır. Fakat ikisi arasında belirgin farklar vardır. Kişiler arası psikoterapi, ‘şimdi ve burada’ yaklaşımıyla ilgilenir. Ancak danışana ev ödevleri verilmez. Alternatif düşünce örüntüsü geliştirebilmek için daha önce belirlenen uygulamalardan faydalanma gibi bir yöntem söz konusu değildir.

Bunun yerine hastalarda depresyonu neyin tetiklediğini meydana çıkaran, bunu sürekli hâle getiren iletişim örüntülerini değiştirmeyi hedefler.

Kişiler arası psikoterapi, kişilik bozukluklarına ve özelliklerine yoğunlaşmaz. Çünkü bir hasta depresyon sürecinde iken kişilik patolojisinin belirlenmesi zordur. Ayrıca psikoterapi uzun süreli bir tedavi yöntemi değildir.

Diğer taraftan kişiler arası psikoterapi tekniği bireysel terapiye yönelik geliştirilmiştir ve bu yöntem telefonla terapiye ve grup terapilerine de uygundur.