İlişkilerde Manipülasyon

İlişkilerde Manipülasyon: Gerek iş hayatında, gerek aile yaşamında, gerek ikili ilişkilerde son zamanlarda oldukça adını duyduğumuz manipülasyon kavramı kendini en çok da duygusal/romantik ilişkilerde göstermektedir.

Manipülasyon; kişinin kendi isteklerini/hedeflerini gerçekleştirebilmek için karşısındaki bir diğer kişiye uyguladığı (bazen farkında olarak, bazen farkında olmadan) bir takım stratejiler/taktikler olarak tanımlanabilmektedir. Uygulanan bu stratejiler sonrasında karşıdaki kişinin algısı, duyguları ve düşünceleri değişebilmektedir. Bu da doğrudan bir manipülasyonun karşıdaki kişiye nasıl etki ettiğinin açıklamasıdır.

Bazen kendi isteklerini gerçekleştirme durumu ile manipülasyon birbirine karıştırılmaktadır. Bir davranışa manipülasyon diyebilmemiz için, altında yatan niyete ve düşünceye bakılmalı, görülme ve uygulanma sıklığına da bakılmalıdır.

İkili İlişkilerde Duygusal Manipülasyon Örnekleri

İkili ilişkilerde en sık görülen duygusal manipülasyon örnekleri:

-Suçlu hissettirmek: duygusal olarak ilişki içerisinde olduran kişiyi nelerin suçlu hissettirebileceğini bilip, bunları istekleri elde etmek için kullanıyor olmak

-Kasıtlı bir şekilde fedakarlık yapmak: karşı tarafa gereğinden fazla fedakarlık yaparak, onda duygusal olarak borçlu olma durumu yaratmak.

-İkna etmek için başka insanları duruma dahil etmek

-Kendi hatalarını arka plana atmak

-Olumsuz tepkiden kaçmak için davranışları oldukça süslemek/abartmak

Gaslight Yöntemindeki Manipülatif Davranışlar

Gaslight yönteminde kişi bazen farkında olmadan bazen de bilinçli olarak, karşısındaki kişinin düşüncelerini, duygularını ve algısını değiştirmek için bazı manipülatif davranışlara başvurabilir.

-Suçlu hissettirmek

-Yalan söylemek

-Kendi hatalarını gizlemek

-Aşağılamak

-Eleştirmek

-Duyguları sömürmek

Duygusal Manipülasyona Uğramak

Duygusal manipülasyon söz konusu olduğunda karşısındaki kişinin istek ve ihtiyaçlarına karar vermesine imkan tanımayan, isteklerini yönlendirip değiştirmek isteyen, kontrolü ve gücü elinde tutmak isteyen kişiler söz konusudur. Çoğunlukla duygusal manipülasyon uygulayan kişilerin, ben merkezci oldukları bilinmektedir. Burada temel hedef kişisel ihtiyaçları, kişisel hedefleri gerçekleştirme isteğidir.

Peki kimler manipülasyona uğramaya daha yatkındır?

Hayır demekte zorlanan, özgüveni düşük olan, onay arayıcılık şemasının görüldüğü kişiler manipülasyona uğramaya daha yatkındırlar. Kişi uğradığı manipülasyon sonucunda, kendini ve duygularını değersiz, önemsiz görmeye başlar. Uzun süreli duygusal manipülasyona uğramanın ardından kişilerde benlik saygısının düştüğü, psikolojik problemlerin arttığı net bir biçimde gözlenmektedir.

Duygusal Manipülasyon Teknikleri

En sık görülen manipülasyon teknikleri:

Suçluluk yüklemek: Kişinin kurban rolü oynayarak karşısındaki kişiyi suçlu hissettirmeye çalışması durumu.

Sessizlik: Kişinin sizi duymazdan, görmezden gelerek bunu bir tür duygusal şiddet olarak da sürdürerek sizi cezalandırması.

Hile ve yalan: Gerçekleri gizleyerek yaşanan duruma karşı farklı bir algı oluşturmaya çalışarak dürüst olmama durumu.