Bilişsel Davranışçı Psikoterapi
Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) Nedir?
Bilişsel davranışçı terapi (BDT) 1960’lı yıllarda Aaron Temkin Beck tarafından geliştirilen bir psikososyal müdahaledir. Bilişsel davranışçı terapi (BDT) ruh sağlığını geliştirmeyi amaçlar. Bilişsel davranışçı terapi (BDT) kısa süreli ve etkili bir psikoterapi yöntemi olup günümüzde çok yaygın bir şekilde uygulanmaktadır.
Bilişsel davranışçı terapi (BDT) yönteminde, kişinin şu anda yaşadığı sorunların kaynağı geçmişte aranır. Bilişsel davranışçı terapi (BDT), kişinin geçmiş zamanda yaşamış olduğu sorunlara odaklanır. Bilişsel davranışçı terapi (BDT) kişinin geçmişte yaşadığı sorunlardan kaçmamasını ve bu sorunlarla yüzleşmesini sağlar.
Geçmişte yaşanılan olumsuz durumlar kişinin geleceğine de yansır ve çözümleyemediği bu olumsuz durumlar kişiyi negatif düşüncelere sürükler. Bilişsel davranışçı terapi (BDT) bu çözümlenemeyen olayların üstüne gidip çözümlemeyi hedefler. Terapi esnasında danışan ve terapist arasında yardımlaşma olması gerekir. Danışanın kendini kapatması ve terapiste açılmaması süreci zorlaştırabilir. Bilişsel davranışçı terapi (BDT) kişideki işlevi olmayan duygu ve düşüncelerin yerine olumlu duygu ve düşünceleri koymayı hedefler.
Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) Hangi Durumlarda Uygulanır?
Bilişsel davranışçı terapi (BDT) uygulama alanları şu şekildedir:
- Sigara Bağımlılığı
- Anksiyete Bozuklukları
- Panik Atak
- Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB)
- Bipolar Bozukluk
- Yeme Bozuklukları
Bilişsel davranışçı terapi (BDT) daha birçok bozukluklarda uygulanabilir. Uygulanma alanı çok geniştir. Günümüzde en yaygın ve en etkili psikoterapi yöntemlerinden bir tanesidir.
Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) Çeşitleri?
Bilişsel davranışçı terapi çeşitleri aşağıdaki gibi sıralanabilir:
- Kognitif Terapi
- Kabul ve Kararlılık Terapisi
- Şema Terapi
- Logoterapi
- Kişisel Yapılanma Teorisi
- Rasyonel Duygucu Davranışçı Terapi
- Merhamet Odaklı Terapi
- Farkındalık Temelli Bilişsel Terapi
- Bireysel Psikoloji
- Logoterapi
Bilişsel davranışçı terapi (BDT) birçok çeşide sahiptir.
Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) Nasıl Uygulanır?
Bilişsel davranışçı terapi, yukarıda da belirtildiği gibi danışan ve terapist arasında işbirliği sağlanarak uygulanır. Terapist, bilişsel davranışçı terapi uygulayacağı danışana birtakım formlar ve ölçekler doldurtur. Bu aşamadan sonra terapist, danışana sorular yönelterek bilgi edinir. Terapist, konuşulacak olan konuyu danışana da danışarak belirledikten sonra terapiye devam eder.
Her seans sonunda danışanın duygu durumu sorulur. Verilecek ev ödevleri bilişsel davranışçı terapide çok önemli bir yere sahiptir. Terapist, danışanına konuyla alakalı ödevler ve uygulamalar vererek terapiyi ilerletir.
Bilişsel davranışçı terapi (BDT) terapistin danışanına duygu durumunu sormasıyla başlar. Bu sorular ‘’Bugün kendini nasıl hissediyorsun?’’ şeklindedir. Daha sonrasında danışana, görüşülmediği süre zarfında hayatında gerçekleşen değişiklikler sorulur ve anlatılması istenir. Bu aşamadan sonra da terapist ve danışan bir konu belirler. Bu konunun belirlenmesinde danışanın da fikirleri alınır. Konu belirlendikten sonra bu konu üzerinde konuşulmaya başlanır. Terapist, bilişsel davranışçı terapi uyguladığı danışanına bu konuyla alakalı sorular yöneltir ve danışanının verdiği cevaplara göre notlarını alır.
Bir sonraki aşamada bilişsel davranışçı terapinin en önemli noktalarından biri olan ev ödevi veya uygulamalar danışana verilir ve bir sonraki seansa kadar yapması beklenir. Verilen bu ödevler daha sonra terapist ve danışan arasında değerlendirilir. En son adım olarak da terapist, danışanına seansla alakalı sorusunun olup olmadığını sorarak bir geri bildirim elde etmeyi amaçlar. Seanslar terapistin uygun gördüğü aralıklarla devam ettirilir.